Dünya Kupası’nda Hayatları İçin Mücadele Eden Futbolcular

Dünya Kupası’ndan unutulmaz anlar videolarından birini izlediyseniz, muhtemelen Zaireli bir futbolcunun, frikik kullanmak üzere olan Brezilya takımının topuna vurduğu anı görmüşsünüzdür. 1974 Dünya Kupası sırasında yaşanan ve turnuvanın en komik anları listelerinin daimi sakini olan bu enstantanenin ardında oldukça karanlık bir hikâye var.

Özellikle Batı medyası bu hareketi Zaireli oyuncuların futbolu bilmemesine yorsa da Zaire Milli Takımı, Dünya Kupası’na Afrika Uluslar Kupası şampiyonu olarak gelmişti. Zaire o günlerde askerî darbe sonucunda yönetime gelmiş Marshal Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu Wa Za Banga’nın -merak etmeyin yazının devamında kendisinden Mobutu olarak söz edeceğiz- diktatörlüğü altında yönetiliyordu. Mobutu, çoğu diktatör gibi futbolu propaganda aracı olarak gördü. Turnuva öncesi futbolcuları konutuna çağırdı, kutlamalar yaptırdı, onlara ev ve araba hediye etti. Amaç, Dünya Kupası’nı kazanmaktı.

Turnuva için Almanya’ya yalnızca takım değil, Mobutu’nun gönderdiği hükûmet ve federasyon yetkililerinin de olduğu oldukça kalabalık bir kafile gitti. Tüm bu kafilenin ihtiyaçları için ortaya konulmuş büyük bir para vardı fakat bu paranın çok büyük bir kısmını yetkililer harcadı.

Devamında futbolcular o paranın kafilenin ihtiyaçları için değil, yetkililerin maaş ve primleri için olduğunu öğrendi, işin aslına bakarsak dolandırılmışlardı. Bu olay kampta büyük bir öfke ve kaos yarattı. Hakları olan parayı alamayacaklardı. Futbolcuların bu olaydan sonra turnuvada oynamayı reddettiği, FIFA’nın devreye girip her futbolcuya 3 bin mark vererek maçlara çıkmaya zorladığı söyleniyor.

Yaşananların ardından doğru dürüst antrenman yapmamış, futbol oynamak istemeyen Zaire takımı ilk maçında İskoçya ile karşılaştı ve 2-0 mağlup oldu. İkinci maç Yugoslavya’ya karşıydı. Yugoslavya o dönemde birlikte oynamayı -bugünden bakınca ironik gelebilir- çok iyi başaran kaliteli bir takımdı. Zaire, Yugoslavya karşısında hezimeti dibine kadar yaşadı ve 9-0 mağlup oldu.

Durum oldukça kötüydü, kupadaki tek Afrika temsilcisi iki maçta 11 gol yiyerek gruptan çıkma umutlarını yitirmişti fakat işler daha da kötüye gidecekti.

Maç sonrası takımın kaldığı otele hiçbir gazeteci alınmadı. Mobutu’nun korumaları futbolcuları etrafına topladı ve açıkça tehdit etti: “Eğer son maçınızda üçten fazla fark yerseniz ülkeye geri dönemezsiniz.” 

Bir futbolcusunuz, işler takımınız için oldukça kötü gidiyor ve devlet başkanından en iyi ihtimalle vatansız kalacağınıza dair bir tehdit alarak Dünya Kupası’nda son maçınıza çıkıyorsunuz. Daha kötü ne olabilir? Elbette o maçı son Dünya Kupası şampiyonu Brezilya’ya karşı oynayacak olmanız.

Zaire Milli Takımı için işler işte bu kadar kötüydü. İkinci yarının ortaları. Brezilya 2-0 önde ve tehlikeli bir noktadan frikik kullanmak üzere. Mwepu Ilunga paniklemiş bir şekilde rakibinin topuna vuruyor ve sarı kart görüyor. Maçı anlatan spikerlere göre futboldan zerre anlamayan bir futbolcunun yaptığı manasız bir hareket ama aslında vakit harcayıp rakibin kafasını karıştırmak için uygulanan bir taktik. İşe yaradı mı derseniz, maçın devamında Zaire sadece bir gol yedi. Bu sayede oyuncular ülkelerine dönebildi. 

Mobutu’nun diktatörlüğü ise 1997’de son buldu ve aynı yıl sürgüne gittiği Fas’ta hayatını kaybetti. Onun iktidarı sonrası Kongo Demokratik Cumhuriyeti ismini alan ülke 1974’ten sonra bir daha Dünya Kupası heyecanı yaşayamadı.

KAYNAK: History, BBC, First Time Finish